Tiềm Năng Phát Triển Điện Năng Lượng Gió Và Mặt Trời Tại Việt Nam

Năng lượng gió và năng lượng mặt trời là các dạng năng lượng tái tạo đã và đang phát triển tại các quốc gia trên thế giới, trong đó có Việt Nam. Trong bài viết này, Mạnh Cường Solar sẽ khái quát thực trạng, tiềm năng, triển vọng phát triển điện năng lượng gió và mặt trời tại Việt Nam hiện nay.

>> Tìm Hướng Đi Mới Cho Điện Năng Lượng Mặt Trời Ở Việt Nam

>> Những Nỗ Lực Phát Triển Điện Năng Lượng Mặt Trời Tại Singapore

Nhu cầu điện năng và cơ cấu các nguồn năng lượng cho phát điện

Việt Nam là một trong những quốc gia đang phát triển tại khu vực Đông Nam Á nói riêng và châu Á nói chung có nhu cầu sử dụng điện ở mức cao. Chủ yếu, điện năng tại Việt Nam chủ yếu được sản xuất từ các nhiên liệu hóa thạch như than, khí đốt, dầu. Những nguồn năng lượng hóa thạch này đang dần trở nên cạn kiệt, bên cạnh đó, chúng còn tác động không nhỏ tới môi trường, tình trạng ô nhiễm đất, nước và không khí đang là một thực trạng mà nước ta phải đối mặt.

Mặc dù Việt Nam được đánh giá là quốc gia có tiềm năng rất lớn về năng lượng tái tạo, thế nhưng, việc khai thác và đưa vào sử dụng còn khá hạn chế. Những dự án về năng lượng tái tạo tại Việt Nam chỉ dừng lại ở mức nhỏ lẻ. Trong thời gian gần đây, chúng ta đã có nhiều nỗ lực thúc đẩy phát triển năng lượng tái tạo và nguồn điện từ năng lượng tái tạo, đặc biệt là Quy hoạch điện VII, tuy nhiên, việc phát triển năng lượng tái tạo của nước nhà vẫn chưa tương xứng với tiềm năng.

Tại các nước phát triển trên thế giới, họ luôn đẩy mạnh việc sử dụng năng lượng tái tạo bởi tính ưu việt và vai trò quan trọng của chúng. Đặc biệt, trong bối cảnh công nghệ sản xuất điện từ năng lượng tái tạo đang phát triển với tốc độ như “vũ bão”, dần đảm bảo cạnh tranh với các nguồn năng lượng truyền thống. Do đó, thúc đẩy sự phát triển điện năng sản xuất từ năng lượng tái tạo là một yêu cầu tất yếu cho sự phát triển của hệ thống điện và cần được đưa vào trong Quy hoạch nguồn điện Việt Nam.

Theo số liệu thống kê dự kiến của Quy hoạch điện VII (điều chỉnh), nhu cầu điện năng của Việt Nam năm 2020 sẽ đạt 265 tỷ kWh và trên 572 tỷ kWh vào năm 2030. Bên cạnh đó, tổng công suất lắp đặt năm 2020 sẽ là 60.000 MW và năm 2030 sẽ tăng lên 129.500 MW, trong đó, nhiệt điện than sẽ chiếm tỷ lệ ngày càng cao cho đến năm 2030.

Nếu như trong năm 2015-2016, nhiệt điện than mới chỉ chiếm 34% thì sang đến năm 2020 sẽ lên đến 49,3%, năm 2025 sẽ là 55% và tăng lên mức 53,2% trong năm 2030. Còn đối với điện từ năng lượng tái tạo, mức tăng khá khiêm tốn. Cụ thể, năm 2020 sẽ đạt khoảng 6,4%, năm 2025 khoảng 6,9% và sẽ lên mức 10,7% vào năm 2030.

Theo báo cáo của Trung tâm Điều độ Hệ thống điện Quốc gia năm 2015 về cơ cấu các nguồn năng lượng cho phát điện, năng lượng tái tạo (chủ yếu là thủy điện nhỏ, điện gió và điện mặt trời) chỉ chiếm một tỷ lệ rất nhỏ là 5,9%. Còn lại, thủy điện chiếm 39,96%, nhiều nhất vẫn là nhiệt điện chiếm 54,15% (trong đó nhiệt điện than 28,88%, nhiệt điện khí 21,85% và nhiệt điện dầu 3,42%).

Cũng theo thống kê của Trung tâm Điều độ Hệ thống điện Quốc gia chỉ ra rằng, đến năm 2014, tổng công suất lắp đặt các nguồn điện sản xuất từ năng lượng tái tạo chỉ đạt 2.009 MW. Cụ thể, điện mặt trời 1MWp, sinh khối 24 MW, gió 46 MW và thủy điện nhỏ là 1.938 MW, thấp hơn nhiều so với các quốc gia có cùng hoàn cảnh như Việt Nam.

Từ những con số thống kê trên, chúng ta có thể nhận thấy, năng lượng tái tạo tại Việt Nam vẫn chưa được sử dụng nhiều cho phát điện. Hơn nữa, có đến 88,6% điện năng sản xuất từ năng lượng tái tạo ở nước ta là từ các nhà máy thủy điện nhỏ. Điện gió và điện mặt trời tại Việt Nam chỉ đóng góp rất nhỏ rong cơ cấu sản xuất điện cả nước.

Triển vọng phát triển điện năng lượng gió và mặt trời tại Việt Nam

Nguồn năng lượng gió

Theo báo cáo của Công ty cổ phần Tư vấn xây dựng điện 3 (PECC3), tiềm năng năng lượng gió tại Việt Nam ở độ cao 80m có vận tốc trung bình năm lớn hơn 6m/s đạt khoảng 10.637 MW, với diện tích khoảng 2.659 km2, tương đương khoảng 0,8% diện tích cả nước. Còn theo GreenID, tiềm năng năng lượng gió tại Việt Nam là khoảng 27.750 MW.

Để xác định tiềm năng gió ở Việt Nam, năm 2007, Bộ Công Thương với sự hỗ trợ của Ngân hàng Thế giới đã tiến hành mô hình đo gió tại 3 địa điểm lựa chọn. Các kết quả của nghiên cứu này đã được Bộ Công Thương sử dụng để cập nhật bản đồ gió cho Việt Nam.

Thông qua số liệu đánh giá, mặc dù có sự chênh lệch do quy mô và mức độ nghiên cứu khác nhau nhưng phần nào cũng cho thấy nước ta có tiềm năng lớn về nguồn năng lượng này.

Nguồn năng lượng mặt trời

Việt Nam được đánh giá là khu vực có bức xạ mặt trời trong năm tương đối lớn và ổn định, đặc biệt là tại các tỉnh miền trung trở vào ĐBSCL. Năng lượng bức xạ mặt trời trung bình của nước ta là 4-5kWh/m2 mỗi ngày. Những vùng có số giờ nắng trong năm từ 1.800 giờ trở nên hoàn toàn có tiềm năng để đưa vào khai thác sử dụng.

Theo GreenID, nước ta có thể khai thác được khoảng 13.000 MW từ việc sản xuất điện năng từ năng lượng mặt trời. Trong khi đó, năm 2015, tổng công suất lắp đặt pin năng lượng mặt trời để sản xuất điện năng mới chỉ đạt khoảng 5 MW, chủ yếu cho mục đích nghiên cứu và điện khí hóa nông thôn.

Triển vọng cho sản xuất điện từ năng lượng tái tạo

Theo Quy hoạch điện VII (điều chỉnh), cơ cấu các nguồn điện giai đoạn 2011-2020 tầm nhìn 2030, điện sản xuất từ năng lượng tái tạo chiếm 6,5% đến năm 2020 và tăng lên 10,7% vào năm 2030. Khi tỷ lệ điện sản xuất từ năng lượng tái tạo tăng do suất đầu tư điện năng lượng gió và mặt trời tại Việt Nam giảm mạnh theo xu thế thì tỷ lệ công suất nguồn điện từ năng lượng tái tạo hoàn toàn có khả thi, thậm chí, tỷ lệ năng lượng tái tạo có thể tăng lên mức 12,6% vào năm 2030.

Bên cạnh đó, khi thị trường quốc tế về công nghệ năng lượng gió và mặt trời phát triển sẽ tạo cơ hội để nâng cao hiệu quả chuỗi cung ứng, suất đầu tư còn có cơ hội giảm sâu. Trong Quy hoạch điện của Việt Nam, chúng ta đã tính đến sự tham gia của năng lượng tái tạo trong phát điện, thế nhưng vẫn chưa thể hiện rõ cơ cấu của từng nguồn năng lượng tái tạo.

Chính vì những lí do đó, chúng ta cần phải có nhiều dữ liệu khách quan, chính xác hơn, đòi hỏi công tác thu thập, phân tích phải được thực hiện thường xuyên, khoa học và có hệ thống để đưa ra kết quả chính xác tiềm năng năng lượng tái tạo, xu thế công nghệ và sự đánh đổi của các lựa chọn chính sách. Điều này rất quan trọng bởi lẽ xu hướng giảm nhanh chi phí sản xuất điện từ năng lượng tái tạo trong tương lai. Đặc biệt, cần so sánh chi phí sản xuất điện từ năng lượng hóa thạch và năng lượng tái tạo khi tính đầy đủ những chi phí ngoại biên, liên quan đến sức khỏe con người, hệ sinh thái và sinh kế bị ảnh hưởng.

>> Hàng Loạt Ứng Dụng Năng Lượng Mặt Trời Trong Đời Sống Hàng Ngày

>> Bán Tấm Pin Năng Lượng Mặt Trời Nhập Khẩu Chính Hãng Toàn Quốc

Việc đẩy mạnh nghiên cứu để phát triển điện năng lượng gió và mặt trời hiện nay là điều tất yếu và hết sức cấp thiết đối với Việt Nam. Nếu có những chính sách phù hợp, hướng đi đúng đắn, chắc chắn, chúng ta sẽ hạn chế việc phải đối mặt với nguy cơ thiếu điện trong tương lai.

Nguồn: https://solarmcgroup.com/

Phạm Hữu Tùng Lâm

Tôi là Phạm Hữu Tùng Lâm – chuyên viên tư vấn của Mạnh Cường Group về lĩnh vực Điện Năng Lượng Mặt Trời. Với kinh nghiệm 5 năm trực tiếp tư vấn và tham gia vào nhiều dự án lớn, nhỏ trên toàn quốc cũng như nước ngoài, tôi hy vọng những chia sẻ của tôi có thể giúp ích cho các bạn, giúp các bạn có được cái nhìn tổng quan hơn về sự cần thiết của Năng Lượng Mặt Trời. Nếu có gì còn thắc mắc các bạn vui lòng liên hệ qua số hotline hoặc comment trực tiếp vào bài viết để tôi có thể giải đáp cho các bạn ạ!